W 1998 r. otrzymałam darowiznę od rodziców /mieszkanie spółdzielcze własnościowe/. Ojciec zmarł w 2005 roku a mama w dalszym ciągu zamieszkuje w tym mieszkaniu. Przy podpisaniu darowizny, napisałam papier i notariusz potwierdził, iż w/w mieszkania nie sprzedam i pozwolę rodzicom mieszkać aż do śmierci obojga. Jesteśmy po to, żeby rozwiewać Twoje wątpliwości, dlatego w tym artykule zajmiemy się kwestią podatków od darowizn. Spróbujemy wyjaśnić, ile wynosi podatek od darowizny w zależności od konkretnych przykładów, kto musi go uregulować oraz w jakich sytuacjach odbiorca darowizny jest z niego zwolniony. Warto znać swoje prawa i Utarło się (głównie z powodu starych przepisów), że od otrzymania darowizny nieruchomości do momentu jej sprzedaży musi minąć 5 lat. Nie jest to jednak zawsze konieczne. Zupełne zwolnienie od podatku od spadków i darowizn dla osób należących do tzw. grupy 0 – nie stawia żadnych warunków co do tego, czy obdarowany sprzeda Wśród najczęściej zadawanych pytań podczas porad prawnych w kancelarii jest proces obliczania oraz wysokość zachowku. W dzisiejszym wpisie postaramy się wyjaśnić w jaki sposób liczymy zachowek. Obliczając zachowek należy ustalić, jaki udział przypadałby osobie, jeśli spadkodawca nie pozostawił testamentu. Ile wynosi zachowek? Według art. 991 Kodeksu Cywilnego zstępnym Jak obliczyć wartość zachowku? Zachowek ile lat od śmierci? Jeżeli zaliczamy się do kręgu osób, które mogą ubiegać się o zachowek, warto oszacować, na jaką kwotę możemy liczyć. Bardzo często zadajemy więc sobie pytanie, jak obliczyć zachowek? Aby oszacować faktyczną wartość należy wziąć pod uwagę wiele elementów. Vay Tiền Nhanh Chỉ Cần Cmnd. Nie wszyscy zapewne wiedzą, że zachowek można otrzymać w różnej postaci i nie tyko po śmierci spadkodawcy. Oczywiście roszczenie o zachowek aktualizuje się dopiero po śmierci spadkodawcy jednak na ukształtowanie roszczenia o zachowek mają wpływ różne zdarzenia sprzed śmierci spadkodawcy. I nie chodzi tu tylko to o sporządzenie OD ZACHOWKU. Od kiedy można je naliczać? Od otwarcia testamentu, od daty śmierci, od wezwania czy od wyroku? Zobacz jak SKUTECZNIE. TEL. 693445280Jak niezdolność do pracy wpływa na wysokość zachowku? Zachowek a niezdolność do pracy. Spadkobierca uprawniony do zachowku co do zasady powinien otrzymać połowę tego co by mu się należało z mocy ustawy. W dwóch jednak przypadkach ustawodawca faworyzuje spadkobierców. Mianowicie w przypadku małoletniości oraz w przypadku trwałej niezdolności do pracy. Zajmiemy się stanem trwałej niezdolności … Zachowek a niezdolność do pracy. Sprawy spadkowe Read More »ZACHOWEK a darowizna. Które darowizny należy zaliczyć do spadku przy obliczaniu zachowku? pomoc doświadczonej kancelarii przy prowadzeniu sprawy. SKUTECZNIE!ZACHOWEK: Sprawdź czym jest, komu się należy w jakim terminie. Kancelaria sprawy spadkowe, sprawy o zachowek. 15 lat doświadczenia! SKUTECZNIE – Warszawa. Zgodnie z art. 991 Kodeksu cywilnego ( „§ 1. Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek)”. § 2. Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia”. W kwestii zachowku należy wziąć pod uwagę oprócz art. 991 także inne przepisy, w szczególności art. 994, 1000 i 1001 Według art. 993 „przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów ani poleceń, natomiast dolicza się do spadku, stosownie do przepisów poniższych, darowizny uczynione przez spadkodawcę”. Stosownie do art. 994 § 1 „przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż 10 laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku”. Jak wynika z powyższego, darowizny na rzecz osób będących spadkobiercami (tak jak Pan) zalicza się na poczet zachowku zawsze, niezależnie ile czasu minęło od poczynienia tej darowizny. Natomiast darowizny na rzecz osób, które nie są spadkobiercami (tak jak Pana żona) zaliczane są na poczet zachowku, o ile od chwili ich poczynienia do śmierci spadkodawcy nie minęło 10 lat. Darowizna na rzecz Pana i żony została uczyniona w 2006 r. Pana ojciec zmarł w 2010 r., natomiast matka w maju 2013 r. Jak zatem łatwo policzyć, od momentu poczynienia darowizny do chwili śmierci zarówno Pana ojca, jak i matki nie minęło 10 lat. Oznacza to, że należny Pana siostrze zachowek będzie liczony od wartości całej darowanej Panu i Pana żonie nieruchomości. Zgodnie z art. 995 § 1 „wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku”. Oznacza to, że wartość mieszkania będzie wyliczana według cen z chwili, gdy Pana siostra wystąpi o zachowek, a nie według ceny z aktu notarialnego. Siostra na wystąpienie z roszczeniem o zachowek ma 5 lat od chwili śmieci każdego z rodziców (w przypadku Pana ojca siostra ma jeszcze tylko 2 lata na wystąpienie o zachowek). Po tym terminie roszczenie o zachowek ulegnie przedawnieniu. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Jeśli nie zostałeś powołany do dziedziczenia w testamencie lub zostałeś pominięty przy dokonywaniu darowizny przez spadkodawcę to z dużym prawdopodobieństwem masz prawo do zachowku, zwanego też potocznie – zachówkiem. Poniższe informacje pomogą Ci dowiedzieć się jak domagać się zachowku od rodziny. Komu należy się zachowek? Zachowek należy się zstępnym (dzieciom, wnukom itd.), małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy. Oznacza to, że gdyby nie było testamentu, to zgodnie z prawem spadkowym, osoby te dziedziczyłyby spadek. Prawo do zachowku służy zatem tylko tym osobom, które w konkretnej sytuacji byłyby powołane do spadku. Kto nie ma prawa do zachowku? Zachowek nie przysługuje osobom, które są wyłączone od dziedziczenia, są to: osoby które zrzekły się dziedziczenia, zostały uznane za niegodne dziedziczenia odrzuciły spadek. Wówczas traktowane są tak, jakby nie żyły w chwili otwarcia spadku. Do zachowku nie będą również uprawnione osoby, które zostały wydziedziczone. W jakich sposób spadkobiercy nabywają prawo do zachowku? Odbywa się to w tej samej kolejności, w jakiej dane osoby są powołane do dziedziczenia z ustawy. Czyli w pierwszej kolejności prawo do zachowku służy dzieciom i małżonkowi. Kolejno uzyskują je obok małżonka wnukowie spadkodawcy, później dalsi zstępni. Wnuk będzie mógł jednak żądać prawa do zachowku wyłącznie wtedy, gdy jego rodzic (dziecko spadkodawcy) zmarł przed spadkodawcą, został uznany za niegodnego dziedziczenia, odrzucił spadek z ustawy lub zawarł umowę zrzeczenia się dziedziczenia, której skutki nie rozciągają się na zstępnych. Wysokość zachowku – jak obliczyć? Aby ustalić wysokość zachowku, należy kolejno wykonać następujące czynności: 1) określić ułamek zachowkowy – ustalenie tego ułamka odbywa się poprzez pomnożenie dwóch ułamków – udziału spadkowego spadkobiercy przez ułamek stanowiący ½ lub 2/3 (ten drugi, a więc 2/3 dotyczy osób małoletnich lub trwale niezdolnych do pracy) Przykład: Spadkodawca, który był wdowcem miał dwie córki – Annę i Karolinę. Do testamentu powołał tylko Annę. Gdyby obie Panie dziedziczyły ustawowo, wówczas każdej z nich przypadałby udział w spadku wynoszący ½ (każda z córek otrzymałaby połowę majątku). A zatem udział spadkowy do obliczenia zachowku dla córki Karoliny będzie właśnie 1/2. Następnie udział ten należy pomnożyć przez ½ gdyż Karolina nie jest małoletnia i nie jest też trwale niezdolna do pracy. ½ (udział spadkowy) x1/2 (ułamek wskazany w ustawie) = ¼ ( ułamek zachowkowy) 2) ustalić tzw. substrat zachowku, na który składa się „czysty” spadek (aktywa spadku pomniejszone o pasywa) wraz z doliczonymi darowiznami Przykład: Zmarły pozostawił mieszkanie o wartości 200 tys zł, które stanowiło jego wyłączną własność. Miał również zadłużenie w banku na kwotę 50 tys zł. Trzy lata przed śmiercią darował córce Annie samochód o wartości 20 tys zł. W tej sytuacji w pierwszej kolejności ustalamy czystą wartość spadku ( 200 tys zł (wartość mieszkania) – 50 tys zł ( zadłużenie w banku) = 150 tys zł Następnie do tej wartości doliczamy dokonane darowizny 150 tys zł + 20 tys zł= 170 tys zł. W opisanym stanie faktycznym substrat zachowku wynosi 170 tys zł. 3) pomnożyć substrat zachowku przez ułamek zachowkowy Przykład: W opisanej sytuacji zachowek dla córki Karoliny będzie wynosił: 1/4 x 170 000 zł = 42 500 zł. Które darowizny podlegają doliczeniu do substratu zachowku, a które nie? Jak zostało to wcześniej wspomniane, na substrat zachowku składa się czysta wartość spadku powiększona o darowizny doliczane do spadku. Należy przypomnieć, że darowizna to umowa, o której mowa w art. 888 i n. Jednak na gruncie prawa spadkowego, jest to pojęcie szersze, bowiem swoim zakresem nie obejmuje tylko umowy z art. 888 ale również takie nieodpłatne czynności spadkodawcy, które następują z majątku spadkodawcy, powodują zmniejszenie spadku i z punktu widzenia osób uprawnionych mogą prowadzić do takiego samego ich pokrzywdzenia jak dokonanie darowizny. Przedmiotem darowizny może być zatem nieruchomość, ruchomość, gospodarstwo rolne czy też przedsiębiorstwo, przy czym nie ma znaczenia cel, w jakim darowizna została dokonana. Należy przy tym pamiętać, że zaliczeniu podlegają jedynie darowizny poczynione przez spadkodawcę i bez względu na to, czy przedmiot darowizny został zużyty lub utracony oraz czy obdarowany jest jeszcze wzbogacony. Dla zaliczenia nie ma też znaczenia, czy obdarowany zwrócił darowiznę spadkodawcy (darowizna zwrotna). Przykład: Spadkodawca umową darowizny, na rok przed śmiercią, przekazał córce samochód o wartości 30 000 zł. Córka dziedziczy wraz z rodzeństwem, darowizna na jej rzecz podlega doliczeniu do substratu zachowku. Prawo spadkowe wyróżnia też darowizny, które nie podlegają zaliczeniu. Stanowi o tym art. 994 zgodnie, z którym przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku: drobnych darowizn, zwyczajowo przyjętych w danych stosunkach dokonanych na więcej niż 10 lat licząc wstecz od otwarcia spadku na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku darowizn uczynionych przez spadkodawcę w czasie, kiedy nie miał zstępnych darowizn, które spadkodawca uczynił przed zawarciem z nim małżeństwa. Przykład: Z okazji ukończenia studiów, spadkodawca kupił córce pamiątkowe pióro o wartości 200 zł. Darowizna ta nie będzie podlegała zaliczeniu, bowiem należy potraktować ją jako zwyczajową drobną darowiznę. Przykład: Z okazji ukończenia studiów, spadkodawca kupił wnuczce mieszkanie, aby ta mogła się usamodzielnić. Przyjmując założenie, że dzieci spadkodawcy żyły darowizna ta, o znacznej wartości, będzie podlegała zaliczeniu, pod warunkiem, że zostanie dokonana nie więcej niż 10 lat przed otwarciem spadku. W tym miejscu warto zauważyć, że ilość możliwych stanów faktycznych , które tworzy życie powoduje, że zawsze bezpieczniej jest zasięgnąć fachowej porady Adwokata, który przeanalizuje sprawę i zaproponuje najlepsze możliwe rozwiązanie zwłaszcza w skomplikowanej sprawie spadkowej. Przepis art. 994 wskazuje kolejno, że przy obliczaniu zachowku należnego zstępnemu nie dolicza się do spadku darowizn uczynionych przez spadkodawcę w czasie, kiedy nie miał zstępnych. Nie dotyczy to jednak wypadku, gdy darowizna została uczyniona na mniej niż trzysta dni przed urodzeniem się zstępnego. W § 3 art. 994 wskazuje na ostatnią kategorię darowizn niepodlegających doliczeniu, zgodnie z którym przy obliczaniu zachowku należnego małżonkowi nie dolicza się do spadku darowizn, które spadkodawca uczynił przed zawarciem z nim małżeństwa. Jak obliczyć wartość darowizny podlegającej doliczeniu? Wartość darowizny oblicza się według cen z chwili ustalania zachowku, a więc z chwilą zamknięcia rozprawy o zachowek. Jeżeli przedmiotem darowizny były pieniądze, należy przyjąć, że „stan z chwili dokonania darowizny i cen z chwili ustalania zachowku” oznacza wartość nominalną darowizny powiększoną o wskaźnik inflacji za okres od jej dokonania do chwili ustalania zachowku. Przykład: Spadkodawca dokonał darowizny mieszkania na rzecz córki oraz kwoty pieniężnej równej wartości tego mieszkania na rzecz syna. Ustalając zachowek obie darowizny należy uznać za równoważne, nawet jeśli – choćby ze względu na inflację – kwota darowizny pieniężnej wyrażona w sumie nominalnej byłaby mniejsza. Darowizna dla dziecka za życia rodziców a zachowek dla rodzeństwa W przypadku darowizny dla jednego z dzieci, należy w pierwszej kolejności odpowiedzieć na pytanie, kiedy darowizna została dokonana względem pozostałego rodzeństwa. Istotne jest czy dziecko zostało obdarowane przed narodzeniem swojego rodzeństwa, czy też po ich urodzeniu, bowiem ustalając udział spadkowy – nie dolicza się darowizn uczynionych przez spadkodawcę na więcej niż trzysta dni przed urodzeniem się zstępnego – w tym przypadku brata/siostry. Jeśli zatem w momencie dokonywania darowizny, rodzeństwa nie było jeszcze w planach rodziców, to nie należy im się zachowek. Płynie stąd wniosek, że w przypadku uprzywilejowania jednego z dzieci i dokonania darowizny tylko na rzecz jednego dziecka, z pominięciem pozostałych żyjących – mogą one się starać o zachowek. Przykład: Mateusz umową darowizny dostał od rodziców mieszkanie w 2010 r. W 2012 roku urodziła się jego siostra. Ich rodzice zmarli w 2019 roku. W tym przypadku, siostra nie może żądać od Mateusza zachowku, ponieważ w momencie dokonywania darowizny przez rodziców, nie było jej jeszcze na świecie. Przykład: Spadkodawca w chwili śmierci miał dwie córki – Magdalenę i Katarzynę. Dwa lata przed śmiercią darował mieszkanie na rzecz Magdaleny. W tej sytuacji Katarzyna będzie miała prawo do zachowku. Czy trzeba zapłacić podatek od zachowku? Należy przypomnieć, że zachowek nie stanowi części majątku spadkowego, jest to jedynie określona suma pieniędzy, jaką spadkobierca jest obowiązany wypłacić osobom, do tego uprawnionym, o których mowa na wstępie. Spełnienie roszczenia następuje zatem dopiero w momencie zapłaty zachowku przez spadkobiercę. Otrzymany zachowek, co do zasady, wiąże się z koniecznością zapłaty podatku od zachowku. Można jednak skorzystać z instytucji zwolnienia z podatku, na co pozwala art. 4a ustawy i podatku od spadków i darowizn. Należy jednak spełnić wszystkie wymogi określone w ww. art. 4a oraz w ciągu 6 miesięcy od daty przyjęcia zachowku, zawiadomić o tym zdarzeniu na formularzu SD-Z2 właściwy urząd skarbowy. Niedotrzymanie sześciomiesięcznego terminu spowoduje konieczność zapłaty podatku. Trzeba również pamiętać, że nie ma znaczenia od kogo otrzymuje się równowartość zachowku, lecz po kim. Stosunek pokrewieństwa pomiędzy spadkodawcą a uprawnionym do zachowku decyduje o przydzieleniu do odpowiedniej grupy podatkowej. Podsumowując, sprawy spadkowe nie należą do łatwych. W przypadku większej liczby uprawnionych, obliczenie wartości zachowku może okazać się nie lada wyzwaniem. Nasza Kancelaria oferuje indywidualne podejście do każdej sprawy oraz profesjonalną pomoc w znalezieniu najlepszego rozwiązania dla osób nieuwzględnionych w testamencie czy też pominiętych przy dokonywaniu darowizny. Obowiązujące w Polsce przepisy umożliwiają zmianę ustawowej kolejności dziedziczenia i zapisanie w testamencie majątku wybranym osobom. Należy jednak pamiętać, że nie prowadzi to automatycznie do pozbawienia prawa do spadku najbliższych krewnych nieuwzględnionych w dokumencie. Małżonek, zstępni (np. dzieci) i rodzice, nawet w obliczu pominięcia ich w testamencie, mają prawo dochodzić zachowku od spadkobierców. Testament i zachowek a dziedziczenie ustawoweDziedziczenie ustawowe ma miejsce, gdy zmarły nie pozostawił testamentu. W takiej sytuacji to kodeks cywilny wskazuje zasady ustalania grona spadkobierców. Jeśli wolą osoby jest zmiana kolejności ustawowej, to musi sporządzić testament. W tym przypadku testator może rozporządzić majątkiem zgodnie ze swoją wolą. Dopuszczalne jest między innymi pominięcie rodziny i przekazanie spadku znajomym lub organizacji, ale należy wyraźnie napisać, dlaczego nie uwzględniamy prawnych spadkobierców. W takim przypadku małżonek, zstępni i rodzice nie zostaną jednak pozbawieni udziału w spadku w całości i będą uprawnieni do dochodzenia od spadkobierców zachowku. Czym jest zachowek?Zachowek to świadczenie zagwarantowane dla najbliższych, którzy zostali pominięci w testamencie (bądź uwzględnieni w niższej wysokości) i w ten sposób odsunięci od dziedziczenia w takiej wysokości, w jakiej dziedziczyliby w przypadku zasad ustawowych. Instytucja wywodzi się z troski o rodzinę. Zachowek chroni osoby, które były blisko spokrewnione z testatorem i ma za zadanie uniknąć niesprawiedliwości. Zwolennicy uregulowania wskazują, że zachowek czyni zadość zasadom współżycia społecznego np. w sytuacji, gdy bez wiedzy krewnych spadkodawca przekazał cały spadek partnerowi, o którego istnieniu będące na jego utrzymaniu dzieci nie wiedziały. Instytucja zachowku jest jednak również krytykowana, ponieważ wskazuje się między innymi, że spadkodawca pracujący całe życie na swój majątek powinien móc zdecydować, co się z nim stanie po jego śmierci. Znajomość zasad rządzących regulacją i możliwości ograniczenia jej skutków jest bardzo istotna dla tych, którzy chcą pominąć bliskich krewnych w testamencie. Kto ma prawo do zachowku?Jeżeli testament pomija (bądź uwzględnia w niższej niż ustawowa wysokości) najbliższych, to jest małżonka, zstępnych (np. dzieci bądź wchodzące w przypadku dziedziczenia ustawowego na ich miejsce wnuki) lub rodziców, którzy dziedziczyliby w przypadku, gdyby testamentu nie sporządzono, to osoby te mogą dochodzić wypłaty zachowku. Ograniczenie kręgu uprawnionych jest związane z zamiarem ochrony jedynie osób najbliżej spokrewnionych z testatorem. Kto jest zobowiązany do wypłaty zachowku?Wypłaty zachowku można dochodzić od spadkobierców testamentowych. Podmioty te są zobowiązane do zapłaty solidarnie (wspólnie i w tym samym zakresie). Uzyskanie zachowku nie jest więc zazwyczaj trudne, choć może wymagać czasu. Jeżeli testator nie chce, aby prawny spadkobierca trzymał zachowek, musi wyjaśnić dlaczego, np. dlatego, że spadkobierca jest uzależniony od alkoholu czy hazardu, albo od wielu lat nie utrzymywał kontaktu z testatorem i odmawiał mu zachowku – jak obliczyć zachowek?Jak obliczyć zachowek? Wysokość zachowku oblicza się zgodnie z zasadami wskazanymi w kodeksie cywilnym. W pierwszej kolejności ustala się wysokość udziału w spadku przy dziedziczeniu ustawowym. Następnie pod uwagę brane jest, czy uprawniony do zachowku jest trwale niezdolny do pracy bądź małoletni. W takiej sytuacji wysokość zachowku, która mu przysługuje, wyniesie dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał, gdyby nie sporządzono testamentu i dziedziczenie odbywało się na podstawie zasad ustawowych. W pozostałych przypadkach zachowek wyniesie połowę tego udziału. Czym jest substrat zachowku?Kolejnym krokiem do ustalenia ostatecznej wysokości zachowku jest ustalenie wartości substratu zachowku. Substrat zachowku to czysta wartość spadku po doliczeniu do niej wartości darowizn oraz zapisów windykacyjnych, których dokonał spadkodawca. Czystą wartość spadku oblicza się jako różnicę pomiędzy stanem czynnym spadku (wartością spadku obliczoną według stanu z chwili śmierci spadkodawcy i według cen z chwili ustalania wysokości zachowku) oraz stanem biernym spadku (czyli sumą długów spadkowych). Przy obliczaniu zachowku nie bierze się pod uwagę poleceń oraz zapisów zwykłych, a także nie uwzględnia się spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia albo zostali wydziedziczeni. Pod uwagę bierze się jednak spadkobierców niegodnych oraz spadkobierców, którzy spadek odrzucili. Na koniec wystarczy przemnożyć odpowiedni ułamek z substratem zachowku. Komu należy się zachowek i w jakiej wysokości? – przykładPrzedstawione zasady w praktyce nie są skomplikowane. W celu lepszego zrozumienia instytucji warto wskazać przykład obliczenia wysokości zachowku. Jeśli jedynym krewnym spadkodawcy pozostałym przy życiu była żona, a zdecydował się on przekazać w testamencie cały swój majątek o wartości 400 000 złotych koleżance i nie wydziedziczył żony (zdolnej do pracy), to żona jest uprawniona do zachowku w kwocie 200 000 złotych (ponieważ w przypadku dziedziczenia ustawowego byłaby uprawniona do całości spadku). Jak ubiegać się o zachowek?Uzyskanie zachowku niekiedy okazuje się czasochłonne. Możliwe jest zawarcie ugody w tym przedmiocie. Wymaga to jednak woli dojścia do kompromisu. W braku polubownego rozwiązania sprawy konieczne będzie wystąpienie z powództwem o zapłatę do sądu. Przedawnienie zachowkuRoszczenia pieniężne ulegają przedawnieniu z upływem pięciu lat od otwarcia spadku i po tej dacie nie mogą być skutecznie dochodzone. Nie inaczej jest w przypadku zachowku. Bardzo ważne jest więc przestrzeganie terminu i wystąpienie z roszczeniem w odpowiednim momencie. Roszczenie o zapłatę osoby uprawnionej do zachowku przedawnia się z upływem pięciu lat od ogłoszenia testamentu. Jak uniknąć płacenia zachowku?Wielu testatorów zastanawia się, jak spisać testament bez prawa do zachowku i uniknąć tym samym jego płacenia. W praktyce taka możliwość jest bardzo ograniczona i występuje jedynie w jasno wskazanych sytuacjach. Mowa tu o wydziedziczeniu, którego podstawy zostały wymienione w kodeksie cywilnym i muszą być uzasadnione. Jest ono możliwe w sytuacji, gdy bliski:wbrew woli spadkodawcy, uporczywie postępuje w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego (np. jest recydywistą lub osobą uzależnioną), uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych (np. nie interesuje się rodzicem i nie pomaga mu pomimo próśb), dopuścił się względem spadkodawcy bądź jednej z bliskich dla niego osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci (szczegółowy katalog tych przestępstw można znaleźć w kodeksie karnym). Należy pamiętać, że o ile wydziedziczenie jest sposobem na uniknięcie płacenia zachowku przez spadkobierców, to wymienione w testamencie jego podstawy muszą być rzeczywiste. W innym przypadku wydziedziczenie nie wywrze zamierzonych skutków. Warto również pamiętać, że powołać do spadku w testamencie można również organizację, taką jak na przykład UNICEF. Jak rozumieć wysokość zachowku? Pojęcie wysokości zachowku może być rozumiane na dwa sposoby: jako wysokość ułamka należnego w majątku spadkodawcy, jako konkretna kwota zachowku należnego do zapłaty (dobrowolnie lub na skutek wyroku sądu). W tym miejscu przedstawię ten drugi sposób rozumienia wysokości zachowku. W innym artykule można znaleźć informacje o tym komu należy się wyższy zachowek. Aby obliczyć wysokość zachowku (rozumianego jako wysokość kwoty należnej do zapłaty), należy dokonać kilku operacji szczegółowo uregulowanych w przepisach Kodeksu cywilnego. wysokość udziału w spadku ustalenie wysokości udziału, który przysługiwałby (lub przysługuje) w spadku na skutek dziedziczenia ustawowego; ustalenie wysokość zachowku należnego dla danej kategorii osób (przyjęcie odpowiedniego ułamka – 1/2 albo 2/3); obliczenie substratu zachowku; obliczenie konkretnej kwoty zachowku do zapłaty. 1. Udział w spadku Pierwszym krokiem jest określenie udziału spadkowego stanowiącego podstawę do obliczenia wysokości zachowku. Na początku ustalamy udział, w którym uprawniony powinien być powołany do dziedziczenia ustawowego. Kolejność dziedziczenia określają przepisy kodeksu cywilnego. W pierwszej kolejności do spadku z ustawy powołane są dzieci spadkodawcy oraz małżonek. Jeśli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział, który by mu przypadał przypada jego zstępnym. W braku zstępnych spadkodawcy do dziedziczenia powołani są jego małżonek i rodzice. Jeśli nie ma małżonka cały spadek przypada rodzicom w częściach równych. Jeśli jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku, jego udział spadkowy przypadka rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych. Jeśli zaś rodzeństwo spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku jego udział spadkowy przypada jego zstępnym. Jeśli jednio z rodziców nie dożyło otwarcia spadku, brak jest rodzeństwa oraz jego ich zstępnych, żyjący rodzic dziedziczy po połowie wraz z małżonkiem. Jeśli nie ma zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa ani ich zstępnych cały spadek przypada małżonkowi. W braku wszystkich wcześniej wymienionych zstępnych oraz małżonka cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy w częściach równych. Zgodnie z przedstawionym powyżej schematem, jeśli którekolwiek z dziadków nie dożyło otwarcia spadku ich udział spadkowy przypada ich zstępnym. Jeśli wystąpiłby brak wszystkich wymienionych powyżej członków rodziny zmarłego do dziedziczenia spadku mogłyby dojść dzieci współmałżonka spadkodawcy. W ostatniej kolejności w braku któregokolwiek ze wskazanych krewnych spadkodawcy spadek dziedziczy gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Uwzględnia się przy obliczaniu udziału spadkobierców niegodnych oraz spadkobierców, którzy spadek odrzucili, natomiast nie uwzględnia się spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia albo zostali wydziedziczeni. 2. Wysokość zachowku – 1/2 albo 2/3 Następnie, aby obliczyć wysokość zachowku należy pomnożyć: udział spadkowy należny osobie uprawnionej do zachowku; przez ułamek 1/2 lub 2/3 określający wysokość zachowku należący się danej kategorii osób. Zasadą jest, że zachowek należy się w wysokości 1/2 udziału spadkowego, który powinien przysługiwać osobie uprawnionej do otrzymania zachowku. 2/3 udziału spadkowego należy się osobom małoletnim oraz osobom trwale niezdolnym do pracy. 3. Substrat zachowku Kolejnym krokiem do ustalenia wysokości zachowku jest obliczenie substratu zachowku. Substrat zachowku jest wartością będącą podstawą do obliczenia konkretnej sumy wyrażającej należny uprawnionemu zachowek. Aby ustalić ile wynosi substrat zachowku musimy: określić tzw. „czystą wartość spadku”; doliczyć do niej wartość darowizn oraz zapisów windykacyjnych dokonanych przez spadkodawcę Czysta wartość spadku Czysta wartość spadku to różnica między: stanem czynnym spadku, czyli wartością wszystkich praw należących do spadku, według ich stanu z chwili otwarcia spadku i cen z chwili orzekania o zachowku; oraz stanem biernym spadku, to jest sumą długów spadkowych, z pominięciem długów wynikających z zapisów zwykłych i poleceń. Doliczenie zapisów i darowizn Następnym krokiem do ustalenia wysokości zachowku jest doliczenie do czystej wartości spadku wartości zapisów windykacyjnych oraz darowizn dokonanych przez spadkodawcę. Należy mieć jednak na uwadze, że nie wszystkie zapisy oraz darowizny dokonane przez spadkodawcę będą podlegały doliczeniu do substratu zachowku. Przy obliczaniu zachowku nie dolicza się zapisów zwykłych oraz poleceń. Do substratu zachowku dolicza się wszystkie zapisy windykacyjne, oraz niektóre darowizny. Wartość przedmiotu zapisu windykacyjnego na potrzeby ustalania wysokości zachowku jest obliczana według stanu z chwili otwarcia spadku, a według cen z chwili ustalania zachowku. Wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku. Przy doliczeniu darowizn w trakcie ustalania wysokości zachowku stosuje się następujące zasady: darowizny na rzecz osób będących spadkobiercami lub uprawnionymi do zachowku dolicza się do spadku bez względu na to, kiedy zostały uczynione; nie dolicza się do spadku darowizn na rzecz innych osób niż, spadkobiercy i uprawnieni do zachowku, jeżeli zostały one uczynione przed więcej niż dziesięcioma laty, licząc wstecz od otwarcia spadku; przy obliczaniu zachowku dla zstępnego (dziecka lub wnuka) nie dolicza się darowizn uczynionych przez spadkodawcę w czasie, kiedy jeszcze nie miał zstępnych, chyba, że darowizna została uczyniona na mniej niż trzysta dni przed urodzeniem się zstępnego; przy obliczaniu zachowku dla małżonka nie dolicza się do spadku darowizn, które spadkodawca uczynił przed zawarciem z nim małżeństwa; nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych; dla zasady doliczania darowizn nie ma znaczenia, że w chwili otwarcia spadku przedmiot darowizny już nie istnieje lub że wyszedł z majątku obdarowanego. 4. Kwota zachowku do zapłaty Ostatnią operacją prowadzącą do obliczenia wysokości zachowku jest pomnożenie: substratu zachowku, ułamkową wysokość zachowku należną dla danej grupy osób (odpowiednio ½ lub 2/3). Otrzymany wynik będzie stanowił rzeczywistą wysokość zachowku osoby uprawnionej do jego otrzymania. Zachowek obliczamy na podstawie wartości spadku ustalonej według cen z daty orzekania o roszczeniach z tego tytułu.

jak obliczyć zachowek od darowizny przykład